Соғлиқни сақлаш вазирининг тегишли буйруғи билан, юртдошларимизнинг дори воситаларига бўлган талабини ҳамда кенг тарқалган касалликларни даволашга мўлжалланган маҳаллий арзон ва сифатли дори воситларига бўлган эҳтиёжини қондириш шунингдек, муҳимлиги жиҳатдан дорихоналарда бўлиши мажбурий бўлган дори воситалари ва тиббий буюмлар рўйхати тасдиқланган.

Ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари билан ҳамкорликда юртимизда дори воситаларининг ноқонуний айланмасига қарши кураш ва унинг олдини олишга қаратилган бир қатор тадбирлар амалга ошириб келинмоқда.

Ривожланган мамлакатларда муваффақиятли қўлланилаётган дори воситалари нархни шакллантиришнинг шаффоф ва самарали механизмларини жорий этиш, уларнинг нархлари чегарадош мамлакатларга нисбатан юртимизда асоссиз ўсишини олдини олиш мақсадида, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 30 декабрдаги ПҚ-4554-сон қарорига мувофиқ, 2020 йил 1 июлдан бошлаб маҳаллий ва хорижий дори воситаларига нисбатан референт нарх шакллантириш тизими босқичма-босқич жорий этилди.

Халқаро тажриба шуни кўрсатадики, ушбу механизмнинг жорий этилиши дори воситаларини нафақат ишлаб чиқариш, балки уларнинг импортидан то охирги истеъмолчи қўлига етиб бориши ҳамда муомаладан чиқарилишигача бўлган ҳаётий циклини кузатиш ва назорат қилиш имконини беради.

Юртимизда 2020 йилнинг январ ойидан онлайн назорат-касса машиналари ва виртуал кассаларга ўтиш жараёни бошланди. Дорихоналарда ҳар бир харид QR кодли чек бериш билан бирга амалга оширилиши лозим. Бундай чеклар қонуний фаолиятдан гувоҳлик беради. Улар фақат онлайн назорат-касса машиналари ва виртуал кассалардан берилади.

Қалбакилаштириш ҳам товар номига (савдо номи), ҳам женерик дори воситаларига тегишли бўлиши мумкин. Бунда, таркибида тегишли ёки тегишли бўлмаган ингредиентлар киритилган, фаол моддалар бўлмаган ёки етарли бўлмаган ҳамда соҳта қадоқланган маҳсулотларни кузатишимиз мумкин. Уларни эса лаборатория таҳлил натижалари бўйича сифатли ёки сифатсизлиги аниқланади ва тегишли ҳулоса берилади.

Ижтимоий тармоқларда Канадада истиқомат қилаётган ўзбекистонлик шифокор Обидхон Мамадалиевнинг юртимизда дори воситаларини сертификатлаштириш тартибига умуман амал қилинмаслиги, хусусан «Фармкомитет» (Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш Давлат маркази) ходимлари бу тартибни билмаслиги ҳақида жиддий айблов билдирган видеоси тарқалди.

Таркибида кучли таъсир қилувчи ва психотроп моддалар, гиёҳвандлик воситалари мавжуд бўлмаган ва таркибида кучли таъсир қилувчи моддалар мавжуд бўлган дори воситаларини рецепт бўйича чакана реализация қилиш тартибини бузганлик учун қонунчиликда тегишли жавобгарлик белгиланган.

Ижтимоий тармоқларда юртимиздаги дорихоналарда Ҳиндистоннинг "Marion Biotech Pvt. Ltd" компаниясига тегишли “Травамакс” ва “Цинепар Кид” сиропи ҳали ҳам сотилаётгани ҳақида хабарлар тарқалди. Ушбу ҳолат юзасидан қуйидагилар маълум қилинади.

Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 6 апрелдаги 185-сон қарори билан тасдиқлаган низомга мувофиқ, дорихона ходимлари томонидан дори воситасини сотиб олувчиларга зарур маълумотлар берилиши керак. Жумладан, сотиб олувчининг талабига биноан дорихона ходими дори воситалари ва тиббий буюмларнинг нархлари ва уларнинг сифатини тасдиқловчи ҳужжатларни кўрсатиши лозим.