Rasmiy munosabat

Ijtimoiy tarmoqlarda tibbiy buyum va tibbiy texnikani davlat ro‘yxatidan o‘tkazishda undiriladigan yig‘imlar miqdoriga doir tanqidiy xabar tarqaldi.

Mazkur holat yuzasidan Farmatsevtika mahsulotlari xavfsizligi markazi quyidagilarni ma’lum qiladi.  

Mamlakatimizda xorijiy ishlab chiqaruvchilarning tibbiy buyum va tibbiy texnikalarini tibbiyot amaliyotida qo‘llash maqsadida davlat ro‘yxatidan o‘tkazish Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Farmatsevtika mahsulotlari xavfsizligi markazi tomonidan amalga oshiriladi.

Ro‘yxatdan o‘tkazishda undiriladigan yig‘imlar miqdori Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 23-martdagi 213-son qaroriga muvofiq quyidagicha belgilangan:

– mahalliy ishlab chiqaruvchilar uchun – bazaviy hisoblash miqdorining (BHM) 10 baravari; – xorijiy ishlab chiqaruvchilar uchun Sog‘liqni saqlash vazirining 2024-yil 6-sentyabrdagi 31-buyrug‘iga asosan (ro‘yxat raqami 3242, 24.10.2024 y.) ularning turidan kelib chiqqan holda.

Mazkur buyruq bilan tasdiqlangan yig‘imlar miqdori O‘zbekiston Respublikasi qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi sayti (lex.uz)da barcha foydalanuvchilar uchun ochiq hisoblanadi.

Xorijiy ishlab chiqaruvchilar uchun yig‘imlar miqdori markazning unga sarflanadigan xarajatlaridan kelib chiqqan holda hisoblangan bo‘lib, o‘rnatilgan tartibda Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Raqobat qo‘mitasi, Tadbirkorlik subyektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha vakil hamda Savdo-sanoat palatasi bilan kelishilgan holda qabul qilingan.

Tibbiy buyumlarni ro‘yxatdan o‘tkazishni soddalashtirish va importi uchun imtiyoz sifatida Prezidentimizning 2021-yil 5-maydagi PF-6221-son Farmoniga muvofiq 2021-yil 1-iyundan boshlab 6 ta xorijiy tashkilotlarning tibbiy texnika, tibbiy buyumlar va ularning butlovchi qismlarini ro‘yxatdan o‘tkazish natijalari va ularning sertifikatlarini tan olinishi yo‘lga qo‘yilgan. Ushbu imtiyozdan foydalangan holda 2,2 ming turga yaqin tibbiy buyum va tibbiy texnikalar tan olish yo‘li bilan mamlakatimizda ro‘yxatga olingan. 

Amaldagi ro‘yxat bo‘yicha tibbiy asbob-uskunalar, shu jumladan, skalpelning har bir nomi uchun ro‘yxatdan o‘tkazish yig‘imi undirilib, uning har bir o‘lchamlari uchun qo‘shimcha mablag‘ talab etilmaydi. Xuddi shu kabi tish implantlarda ham qo‘shimcha uzunlik o‘lchami uchun mablag‘ undirilmaydi. Biroq ularning har bir o‘lchami laboratoriya sinovlaridan o‘tkaziladi.

Bundan tashqari, shu kabi instrumentlarni to‘plam sifatida tan olish yo‘li bilan ro‘yxatdan o‘tkazish imkoniyati mavjud bo‘lib, to‘plamdagi instrumentlar sonidan qat’iy nazar (bir to‘plamda 15 tadan 16.000 tagacha buyumlar mavjud bo‘lishi mumkin) ro‘yxatdan o‘tkazish qiymati 79,1 mln.so‘m (211 BHM)ni tashkil etadi.

U shbu qiymat davlat ro‘yxatidan o‘tkazish bilan bog‘liq jarayonlar, xususan, ro‘yxatdan o‘tkazish hujjatlari to‘plami (14 bo‘limdan iborat hujjatlar to‘plami), me’yoriy hujjatlar va foydalanish bo‘yicha yo‘riqnomalar ekspertizasi (shu jumladan qo‘shimcha ekspertlarni jalb etgan holda), taqdim etilgan namunalarni laboratoriya tahlillaridan o‘tkazish jarayonlarini o‘z ichiga oladi.

Ro‘yxatdan o‘tkazish ijobiy natijalaridan kelib chiqib, 5-yil mobaynida cheklanmagan miqdorda import qilish huquqini beruvchi guvohnoma rasmiylashtirib beriladi.

Qozog‘iston Respublikasida tibbiy buyumlar xalqaro amaliyotdan kelib chiqib xavfsizlik sinfi bo‘yicha ro‘yxatdan o‘tkaziladi. Xavfsizlik darajasidan kelib chiqib (enga pasti 1, 2A, 2B va eng yuqorisi 3-sinf) ularning ro‘yxatdan o‘tkazish qiymati belgilangan.

Masalan, xavflilik darajasi eng yuqori 3-sinfga mansub tibbiy buyumlar (YEAES protsedurasi bo‘yicha ro‘yxatdan o‘tkazishning barcha bosqichlari, shu jumladan hujjatlarini ekspertiza qilish, laboratoriya sinovlarini o‘tkazish, ishlab chiqarishni inspeksiyadan o‘tkazish) 8 600 AQSH doll.gacha qiymatda haq olinadi.

Bugungi kunda amaldagi qonunchilikka xorijiy tajribadan kelib chiqib, tegishli o‘zgartirishlar kiritilmoqda. Buning natijasida tibbiy buyumlarni xavfsizlik sinfi bo‘yicha toifalash hamda ularni davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni tabaqalashtirilgan tartibda (1 va 2A-sinfdagilar uchun qisqartirilgan muddat va kamroq yig‘im undirgan holda) amalga oshirilishi belgilanmoqda.

Ya’ni, unga ko‘ra, tibbiy buyumlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish qiymatini uning narxiga mutanosib shaklda emas, balki xorijiy mamlakatlardagi kabi ularning xavfsizlik sinfi, hujjatlar to‘plami hamda laboratoriya tahlillari murakkabligidan kelib chiqib belgilash ko‘zda tutilgan.